Gouden tor

Beschrijving van de gouden tor

Leefgebied

De gouden tor komt in Europa noordwaarts voor tot het zuiden van Noorwegen, Midden-Zweden en het midden van Finland. In oostelijke richting komt deze kever voor via Klein-Azië, het Nabije Oosten en Siberië tot het noordwesten van China. Op de Britse eilanden komt de gouden tor alleen in het zuiden voor.

Nederland en België

In Nederland en België is de soort plaatselijk algemeen, maar in sommige streken zeldzaam.

Habitat en biotoop

De imago’s worden vaak aangetroffen op rozen, fruitbomen, vlierbessen, meidoorns of op schermachtige bloemen.

Herkenning

De gouden tor is 14-20 millimeter lang en heeft een metaalachtig goudgroen schild en een duidelijk V-vormig schildje. Het V-vormig schildje bevindt zich in het gebied tussen de dekschilden.

Op de dekschilden zijn verschillende witte vlekken en dwarsgroeven te zien. Op het achterste deel van de dekschilden loopt een opvallende witte dwarsband. De witte vlekken en dwarsbanden bestaan uit witte haartjes. De schildranden hebben een wat rode tot gouden glans.

Het pronotum is vlak bij de basis het breedst en loopt taps toe naar de kop.

De onderkant van het lichaam is sterk behaard en koperkleurig tot goudrood van kleur en sterk behaard. Mannetjes verschillen van vrouwtjes door een ondiepe lengtegroef aan de buikzijde.

Larve

De larve is made-achtig en lijkt sterk op een engerling, de larve van de meikever.

Voedsel

De gouden tor leeft van bloembladeren, wondsappen en vooral stuifmeel en nectar van diverse planten zoals meidoorn, wilde roos en vlier.

De larven eten voornamelijk vermolmd hout. Ze leven in rottend hout en andere organische materialen, waar ze het afbrekende plantaardige materiaal eten.

Weetjes

• Het eten van rottend hout en andere organische materialen door de larven helpt bij het verteringsproces en draagt bij aan de afbraak van dood hout in de natuur.
• De gouden tor kan vliegen zonder zijn dekschilden op te tillen. In plaats daarvan worden de vleugels onder de dekschilden vandaan getrokken.
• De metallic groene kleur is te danken aan de structuur van de dekschilden, die het licht op een bepaalde manier weerkaatsen. Dit wordt structurele kleur genoemd.
• De larven kunnen twee tot drie jaar in vermolmd hout leven voordat ze verpoppen en volwassen kevers worden.

Gedrag

Tijdens het vliegen blijven de dekschilden op hun plaats. De vleugels worden er als het ware onderuit getrokken door uitsparingen onder de randen.

Wanneer de gouden tor wordt verstoord, kan hij zich dood houden (tanatose) om predatoren te misleiden. Dit is een verdedigingsmechanisme dat bij veel insecten voorkomt.

Voortplanting

Gouden torren leggen hun kleine witte eieren graag in beschimmelde boomstronken of composthopen en soms in mierenhopen.

Na ongeveer twee weken komen de witte, gebogen larven (engerlingen) uit de eieren en zijn ze ongeveer vijf tot tien millimeter lang. Ze groeien gedurende een periode van ongeveer twee jaar en vervellen meerdere keren, uiteindelijk bereiken ze een lengte van twee tot drie centimeter.

De verpopping vindt plaats in een cocon gemaakt van aarde en houtvezels. Dit popstadium duurt enkele weken tot maanden, afhankelijk van de omgevingstemperatuur.

De ontwikkeling van de larve tot pop tot uiteindelijke kever duurt ongeveer twee jaar. In de nazomer, na ongeveer twee jaar, zijn de kevers, na de verpopping in de cocons, volgroeid. Ze blijven echter in de grond overwinteren en verschijnen pas in de lente van het volgende jaar.

Predatie

Predatoren van de gouden tor zijn vogels zoals spechten en kraaien, kleine zoogdieren zoals egels en spitsmuizen, roofinsecten waaronder loopkevers en wespen, amfibieën en reptielen zoals kikkers, padden en hagedissen.

Bedreiging en bescherming

De gouden tor heeft te maken met de volgende bedreigingen:

• Habitatverlies door de vernietiging van natuurlijke habitats door stedelijke ontwikkeling, landbouw en bosbouw,
• Het gebruik van pesticiden in de landbouw omdat deze chemicaliën hun voedselbronnen en leefomgeving kunnen verontreinigen,
• Veranderingen in het klimaat kunnen de beschikbaarheid van voedsel en geschikte leefgebieden beïnvloeden, wat kan leiden tot een afname van hun populatie.

De gouden tor staat momenteel niet op de lijst van bedreigde diersoorten en wordt niet specifiek beschermd door internationale of nationale wetgeving.

Bronnen

• Gouden tor. (2025, januari 4). Wikipedia, de vrije encyclopedie. Opgehaald 12:52, januari 5, 2025 van https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gouden_tor&oldid=68688999.
• EIS Verspreidingsatlas Insecten, NDFF Verspreidingsatlas | Cetonia aurata – Gouden tor, geraadpleegd 5 januari 2025
• Nederlands Soortenregister, Gouden tor Cetonia aurata | Nederlands Soortenregister, geraadpleegd 5 januari 2025
• Seite „Goldglänzender Rosenkäfer“. In: Wikipedia – Die freie Enzyklopädie. Bearbeitungsstand: 18. Dezember 2024, 13:27 UTC. URL: https://de.wikipedia.org/w/index.php?title=Goldgl%C3%A4nzender_Rosenk%C3%A4fer&oldid=251357102 (Abgerufen: 5. Januar 2025, 12:53 UTC)
• Wikipedia contributors. (2024, December 1). Cetonia aurata. In Wikipedia, The Free Encyclopedia. Retrieved 12:53, January 5, 2025, from https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Cetonia_aurata&oldid=1260543001