Gewone krulzoom

  • Gewone krulzoom
  • Gewone krulzoom

Verspreiding van de gewone krulzoom

De gewone krulzoom komt voor in Europa, Noord-Azië, Noord-Afrika, Noord-Amerika en Australië. In Europa komt deze soort voor van de Middellandse Zee tot de boreale zone.
De verspreiding in Nieuw-Zeeland is waarschijnlijk te wijten aan introductie.

In Nederland komt de gewone krulzoom zeer algemeen voor, maar in het Noordelijk kleidistrict en het Fluviatiel district komt de soort vrij algemeen voor.

Habitat

De gewone krulzoom is een mycorrhiza-schimmel die een symbiose kan vormen met een breed scala aan naald- en loofbomen waaronder fijnspar, zilverberk, beuk, haagbeuk en grove den. Buiten bosgebieden zijn dat vooral zilverberk en haagbeuk. Naast bossen komt deze soort ook voor in tuinen, parken, heidevelden en bermen.

Deze zwam is een saprofyt, wat betekent dat hij leeft op dode of rottende organische stof. De gewone krulzoom heeft een voorkeur voor zure, frisse tot vochtige grond, maar kan ook groeien op neutrale en alkalische substraten. Droge en natte locaties worden ook getolereerd.

De vruchtlichamen verschijnen van de vroege zomer tot de eerste nachtvorst. De belangrijkste bevruchting vindt plaats van augustus tot oktober.

Beschrijving

De gewone krulzoom heeft een middelgroot tot groot vruchtlichaam met een hoed en een steel. De steel staat meestal centraal, maar kan soms iets excentrisch zijn.

De 5 tot 11 cm brede hoed is op jonge leeftijd bol en gewelfd, maar wordt platter naarmate hij groeit en heeft bij oude exemplaren meestal een duidelijk trechtervormig ingedeukt centrum. De hoed kan geelbruin tot roodbruin van kleur zijn en is op jonge leeftijd viltig, maar wordt na verloop van tijd kaal en wordt dan wat glanzend. De rand van de hoed blijft fijn viltig en is zelfs bij oude vruchtlichamen opgerold en wordt bij vochtig weer wat vettig tot licht slijmerig. De rand van de hoed is vaak gegroefd.

De lamellen kunnen gemakkelijk worden gescheiden van het vruchtvlees van de hoed en zijn aflopend aan de stengel gehecht en zijn gedeeltelijk gevorkt. De lamellen zijn aanvankelijk geelbruin, maar worden bij oudere paddenstoelen donkerbruin. Als er druk op wordt uitgeoefend, worden de lamellen onmiddellijk bruin en blijven de vlekken zwartbruin.

De vaak licht gebogen steel is cilindrisch, soms iets verdikt naar de basis toe en 3 tot 8 cm lang en 0,5 tot 2 cm dik. De kleur van de steel is iets lichter dan de hoed en is vaak gestreept. De steel wordt bruin als er druk op wordt uitgeoefend. Het zachte vruchtvlees is lichtbruin en wordt donker wanneer het wordt beschadigd.

De ellipsvormige sporen zijn okerbruin en zijn 7,5 tot 9 bij 5 tot 6 μm groot.

Weetjes

  • De gewone krulzoom is niet eetbaar. Hij is zelfs giftig. Het eten ervan kan leiden tot misselijkheid, braken, diarree en koorts. In ernstige gevallen kan het zelfs dodelijk zijn.
  • Door de sterke, onaangename geur wordt deze zwam ook wel “stinkzwam” genoemd. Deze geur wordt veroorzaakt door de giftige stof die in de zwam zit.
  • De gewone krulzoom is een van de grootste paddenstoelen in Europa. Hij kan wel tot 20 cm in diameter worden.

Bronnen

Paxillus involutus

Taxonomie

RijkFungi (Schimmels)
StamBasidiomycota
KlasseAgaricomycetes
OrdeBoletales (Boleten)
FamiliePaxillaceae
GeslachtPaxillus

Herkenning

HoedBol en gewelfd
Hoedhoogte
Hoedbreedte5-11 cm
Steellengte3-8 cm
Steeldikte0,5-2 cm
SporenkleurOkerbruin
Sporen diameter7,5-9 bij 5-6 μm
GeurSterk, onaangenaam
SmaakNiet eetbaar

Verspreiding

NederlandZeer algemeen
WereldEuropa, Noord-Azië, Noord-Afrika, Noord-Amerika en Australië
Gewone krulzoom
Verspreidingskaart gewone krulzoom

Bedreiging

Rode Lijst 2008Thans niet bedreigd

Ecologie

HabitatLoofbossen
GroeitijdJuli-oktober

Ontdek meer van Fauna & Flora

Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.

Scroll naar boven