Grote stinkzwam

  • Grote stinkzwam
  • Grote stinkzwam

Verspreiding van de grote stinkzwam

De grote stinkzwam komt voor in Europa, Azië, op de Canarische Eilanden en in Noord- en Zuid-Afrika en groeit in de Himalaya tot een hoogte van 3000 m. In Europa komt hij voor van het Middellandse Zeegebied tot Ierland, Schotland en Scandinavië.

Habitat

De grote stinkzwam is een saprotrofe bewoner van humusrijke bodems en groeit in de buurt van verrot hout. Hij komt voor in sparren-, beuken-, eikenhaagbeuk-, oever- en elzenmoerasbossen. Hij wordt ook gevonden in struiken en parken.

Beschrijving

De grote stinkzwam groeit uit een bolle eivormige knol, die ook wel bekend staat als heksenei of duivelsei. Dit heksenei is 5 tot 6 cm hoog en 5 cm breed. Aan de onderkant bevindt zich een 1 tot 2 mm dikke streng mycelium.

Dankzij de waterreserve in de gelatineachtige laag groeit uit het heksenei in enkele uren een witte holle poreuze steel die ongeveer 20 cm lang en 2 tot 3 cm breed is. De steel loopt aan de basis en aan de top iets taps toe.

De hoed is ongeveer 4,5 cm hoog en 2,5 cm breed en heeft een honingraatstructuur. De slijmerige sporenlaag (gleba) is olijfgroen tot groenzwart en verspreidt een intense aasgeur, die vliegen en kevers aantrekt. Deze nemen de gleba binnen enkele uren volledig op en verspreiden zo de sporen van de schimmel. Wat overblijft is een witte structuur die ook wel lijkvinger wordt genoemd.

De sporen hebben een elliptische tot langwerpige vorm, en zijn  3-5 bij 1,5-2,5 µm groot.

De vruchtlichamen verschijnen in Midden-Europa van de vroege zomer tot de herfst. 

Weetjes

  • Omdat de stinkzwam vaak op grafheuvels groeit, zijn er veel griezelige verhalen over deze paddenstoel ontstaan. Als er een stinkzwam op een graf groeide, geloofde men dat de overledene was gestorven aan een ongestraft misdrijf en dat hij deze paddenstoel wilde gebruiken om te waarschuwen voor een soortgelijk lot. Dit verklaart de term lijkvinger die soms wordt gebruikt.
  • De wetenschappelijke naam “Phallus impudicus” is afgeleid van het uiterlijk van het vruchtlichaam. Fallus verwijst naar de rechtopstaande penis, waaraan de vorm van de paddenstoel sterk doet denken. Het bijvoeglijk naamwoord “impudicus” betekent “onzedelijk, onkuis”.

Bronnen

Geastrum triplex

Taxonomie

RijkFungi (Schimmels)
StamBasidiomycota
KlasseAgaricomycetes
OrdePhallales
FamiliePhallaceae
GeslachtPhallus

Herkenning

HoedHoningraatstructuur mt een slijmerige sporenlaag
Hoedhoogte,4,5 cm
Hoedbreedte2,5 cm
SteelWitte holle poreuze steel
Steelhoogte20 cm
Steeldikte2-3 cm
Sporenkleur
SporenElliptische tot langwerpige vorm, 3-5 bij 1,5-2,5 µm
GeurAasgeur
SmaakNootachtig

Verspreiding

NederlandZeer algemeen
WereldEuropa, Azië, de Canarische Eilanden, Noord- en Zuid-Afrika
Grote stinkzwam
Verspreidingskaart grote stinkzwam

Bedreiging

Rode Lijst 2008Thans niet bedreigd

Ecologie

HabitatLoofbossen
GroeitijdVroege zomer tot de herfst

Ontdek meer van Fauna & Flora

Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.

Scroll naar boven