• Stadsreus
  • Stadsreus

Leefgebied van de stadsreus

De stadsreus komt voor in het grootste deel van Europa, Tunesië, Iran, Rusland (tot in het Verre oosten) en in Mongolië. Door de opwarming van de aarde breidde het verspreidingsgebied zich aan het begin van de 21e eeuw uit naar Zuid- en Noord-Europa.

Nederland

De stadsreus wordt in heel Nederland gevonden, maar is het talrijkst in het westen van het land en Zuid-Limburg. Tot in de jaren 1980 was het een zeldzaamheid die incidenteel opdook in warme zomers, maar sindsdien is de soort steeds algemener geworden. De soort plant zich inmiddels voort in Nederland.

Vermoedelijk wordt de inheemse populatie jaarlijks sterk aangevuld met trekkers. Dit gebeurt vooral in warme zomers met langdurige perioden met (zuid)oostenwind. In zulke jaren is de soort soms opvallend talrijk.

Habitat

De habitat bestaat uit allerlei typen bos en halfopen landschappen en opvallend vaak stedelijk gebied, zoals parken, tuinen en plantsoenen.

Herkenning

De stadsreus kan 25 mm lang worden, met een spanwijdte van ongeveer 40 mm. Deze zeer grote en brede zweefvlieg heeft een roodbruin glanzend borststuk met donkerbruine vlekken en een roodbruin schildje.

De kop heeft een wasachtig geel gezicht, met een geel voorhoofd en antennes. De grote eivormige samengestelde ogen zijn roodachtig en dicht en kort behaard. Bij de mannetjes staan de ogen heel dicht bij elkaar, zodat het voorhoofd erg smal is.

De buik is roodachtig geel, met twee brede zwarte banden. De onderzijde heeft brede zwarte banden. Het eerste buiksegment is zwart. Het tweede tergiet is kastanjebruin. De poten zijn in principe roodbruin, maar zwart aan de basis.

De vleugels zijn roodbruin gekleurd. Ze bewegen met een hoge vleugelslagfrequentie, tot 300 Hertz. Hierdoor kunnen de insecten voor langere tijd op één plek “zweven”.

Voedsel

De stadsreus leeft zoals alle zweefvliegen van nectar en stuifmeel. De imago’s zuigen nectar uit verschillende bloeiende planten, zoals gewone berenklauw, koninginnenkruid, valeriaan en vlinderstruik.

Weetjes

  • Deze soort heeft een voorkeur voor een stedelijke omgeving, vandaar de naam.
  • Hij bootst de Europese hoornaar (Vespa crabro) na door zijn grootte, uiterlijk en zoemende vlucht. 
  • De stadsreus kan niet steken.
  • Een overschot aan vrouwtjes komt doordat deze sterker trekgedrag vertonen: in jaren met sterke migratie worden met name vrouwtjes gezien.

Gedrag

De stadsreus komt in één generatie voor. De imago’s vliegen van van mei tot september, maar ze komen het meest voor in de periode juli-augustus. Het is een mediterrane migrerende soort.

De vliegen bezoeken bloemen met schermen en trossen. Mannetjes vertonen zweefgedrag op enkele meters boven de grond op zonnige beschutte plekken, zoals bosranden. Het is een sterk migrerende soort.

Voortplanting

Vrouwtjes leggen hun eieren in wespen- en horzelnesten. De larven zijn ongeveer 20 mm lang en leven in nesten van bijen, horzels en sociale wespen van het geslacht Vespula (commensalisme). Ze voeden zich met dode en stervende insecten en afval. Zo vervult de larve een soort “hygiënefunctie” door karkassen uit een wespennest te verwijderen.

De poppen overwinteren in de grond en komen in het volgende voorjaar uit.

Bronnen

Volucella zonaria

Taxonomie

RijkAnimalia
StamArthropoda (Geleedpotigen)
KlasseInsecta (Insecten)
OrdeDiptera (Tweevleugeligen)
FamilieSyrphidae (Zweefvliegen)
GeslachtVolucella

Kenmerken

Grootte25 mm
Spanwijdte40 mm
VoedingNectar en stuifmeel
VliegperiodeMei-september

Voortplanting

Larve ontwikkelingLarveb leven in nesten van bijen, horzels en sociale wespen van het geslacht Vespula.

Voorkomen in Nederland

StatusOorspronkelijk. Minimaal 10 jaar achtereen voortplanting.
ZeldzaamheidNiet overal algemeen.
BeschermingGeen gegevens gevonden.

Verspreiding

NederlandHeel Nederland, maar het talrijkst in het westen van het land en Zuid-Limburg
WereldEuropa, Tunesië, Iran, Rusland (tot in het Verre oosten) en in Mongolië..
BiotoopvoorkeurWeilanden in de buurt van bossen.
Stadsreus

Verspreidingskaart Stadsreus


Ontdek meer van Fauna & Flora

Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.

Scroll naar boven