Beschrijving van de blauwe breedscheenjuffer
Leefgebied
Mondiaal
De blauwe breedscheenjuffer komt oostelijk tot in Siberië voor. Oorspronkelijk komt deze soort uit Zuidoost-Europa en West-Azië, maar verspreidde zich na de ijstijd ook naar Midden- en West-Europa. Deze juffer komt niet in Afrika voor.
Het is een soort die voorkomt op hoogtes van minder dan 500 m boven de zeespiegel. Alleen in uitzonderlijke gevallen kan de blauwe breedscheenjuffer zich boven de 800 m voortplanten.
Europa
De blauwe breedscheenjuffer komt in een groot deel van Europa voor, maar ontbreekt ten zuiden van de Pyreneeën, de noordelijke helft van Scandinavië, het noorden van Groot-Brittannië en Ierland.
De soort is verdwenen van de grotere eilanden in de Middellandse Zee, maar komt nog verspreid voor op de vele eilandjes in de Ionische en Egeïsche Zee.
Nederland
In Nederland komt de blauwe breedscheenjuffer voor op de hoge zandgronden van Oost-Nederland. De soort is minder wijd verbreid in het rivierengebied en in de Achterhoek en de Veluwe. In de overige gebieden is de blauwe breedscheenjuffer zeldzaam.
Habitat
De blauwe breedscheenjuffer leeft voornamelijk in langzaam stromende, zuurstofrijke wateren zoals beken, kanalen en sloten. Hij komt ook wel voor in stilstaand water waaronder grote plassen, visvijvers en soms zandafgravingen.
De grootste aantallen zijn te vinden in stromend water met voldoende waterplanten en bomen en struiken die voor beschutting zorgen. Deze soort vermijdt tijdelijke en ondiepe watermassa’s en bergstromen met snelstromend water.
Herkenning
De blauwe breedscheenjuffer is 35-37 mm lang. De poten zijn licht van kleur en hebben brede schenen (tibia) met aan de buitenkant een zwarte lengtestreep. De kop is breder dan die van andere juffers en heeft twee lichte dwarsstrepen. Het borststuk heeft twee lichte schouderstrepen.
De pterostigma’s op de vleugels zijn okerkleurig tot roodbruin.
Het mannetjes heeft een fletsblauw achterlijf. Soms is deze bijna wit. Op de segmenten 1-6 loopt een dunne zwarte lengtestreep. Op de segmenten 7-10 is deze streep breder en over de lengte in tweeën verdeeld.
Het vrouwtje heeft een beige lichaamskleur. Bij jonge dieren heeft het lichaam een oranje tint. De bovenzijde van het achterlijf heeft een dubbele zwarte streep, die naar achter toe breder wordt. Op de segmenten 2-6 is deze streep vaak gereduceerd tot twee zwarte puntjes.
Larve
De larven zijn 18-24 mm lang, waarvan de procten 5-8 mm zijn. De procten (drie bladvormige aanhangsels) hebben een karakteristiek draadvormig aanhangsel. Het achterlijf is aan de zijkanten zaagvormig. De labiale palp 2-4 heeft borstelharen. Het prementum heeft in een horizontale lijn meestal ook 4 borstelharen.
Voedsel
De imago’s jagen actief met behulp van hun goed ogen en reactiesnelheid. Ze eten voornamelijk kleine insecten zoals muggen en vliegen die ze in de lucht vangen.
De larven jagen onder water waarbij ze hun scherpe mandibels gebruiken om de prooi te vangen. Ze eten kleine waterinsecten zoals muggenlarven en watervlooien.
Weetjes
- Een volwassen blauwe breedscheenjuffer leeft slechts een paar weken tot enkele maanden.
- Het vrouwtje van de blauwe breedscheenjuffer kan gedurende haar leven wel 300-500 eitje leggen.
- De larvenhuidjes kunnen tot op twee meter boven het wateroppervlak aangetroffen worden.
Gedrag
De imago’s zijn te vinden in grasvegetatie langs de oever, maar ook op grazige plekken ver van het water. Bij verstoring vliegen vaak grote groepen uit het gras op.
Mobiliteit
De blauwe breedscheenjuffer is een mobiele soort, die ver van het water af vliegt. Hij kan zich goed verspreiden langs lijnvormige waterelementen.
Vliegtijd
De vliegtijd loopt van begin mei tot eind september. Er zijn twee piekjes in de vliegtijd te zien: van eind mei tot begin juni en van eind juli tot begin augustus. Dit heeft vermoedelijk betrekking op dieren die één, respectievelijk twee winters als larve hebben doorgebracht.
Levenscyclus
De paring, die meestal 10-20 minuten duurt, is niet aan het water gebonden. De mannetjes wachten niet tot vrouwtjes naar het water komen, maar gaan zelf actief op zoek. Hierbij verplaatsen ze zich aanzienlijk verder van de oever dan andere juffer soorten.
Eitjes
De eitjes worden op verschillende soorten waterplanten afgezet, zowel op levende als dode delen. Ook worden de eitjes wel afgezet op takken die in het water liggen. De voorkeur gaat uit naar zachte delen van planten die zich onder water bevinden.
Het vrouwtje boort met haar legboor gaatjes in het substraat en legt vervolgens in ieder gaatje een eitje. De eitjes worden in tandem afgezet. Dit gebeurt vaak groepsgewijs omdat paartjes graag in de buurt van andere paartjes landen.
De eitjes komen na enkele weken uit.
Larven
De larven overwinteren en het uitsluipen vindt plaats op beschutte plaatsen in de oevervegetatie, in de regel in mei en juni van het volgende jaar. Afhankelijk van de omstandigheden kan het larve stadium echter van een paar maanden tot wel twee jaar duren. Hierbij ondergaan ze 10-12 vervellingen.
Wanneer de larven helemaal ontwikkeld zijn kruipen ze uit het water om voor de laatste keer te vervellen om in een volwassen juffer te veranderen.
Predatie
Predatoren van larven zijn vissen en zoogdieren zoals knaagdieren. De imago’s worden gegeten door vogels, spinnen en insecteneters.
Bedreiging
Bedreigingen van de blauwe breedscheenjuffer zijn verlies van habitat, watervervuiling, klimaatveranderingen en de komst van exoten.
Bescherming
Deze juffer is beschermd volgens de Wet natuurbescherming.
Bronnen
- Blauwe breedscheenjuffer. (2024, juli 20). Wikipedia, de vrije encyclopedie. Opgehaald 09:34, oktober 16, 2024 van https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Blauwe_breedscheenjuffer&oldid=67847720.
- Blauwe breedscheenjuffer, Vlinderstichting 2024 De Vlinderstichting | Libel: blauwe breedscheenjuffer / Platycnemis pennipes Geraadpleegd op 16 oktober 2024
- NDFF Verspreidingsatlas Libellen, Blauwe breedscheenjuffer, 16 oktober 2024, NDFF Verspreidingsatlas | Platycnemis pennipes – Blauwe breedscheenjuffer
- Seite „Blaue Federlibelle“. In: Wikipedia – Die freie Enzyklopädie. Bearbeitungsstand: 20. Juni 2024, 04:28 UTC. URL: https://de.wikipedia.org/w/index.php?title=Blaue_Federlibelle&oldid=246056713 (Abgerufen: 16. Oktober 2024, 09:35 UTC)
- Wikipedia contributors. (2023, October 27). White-legged damselfly. In Wikipedia, The Free Encyclopedia. Retrieved 09:35, October 16, 2024, from https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=White-legged_damselfly&oldid=1182081110
Platycnemis pennipes | |
Taxonomie | |
|---|---|
| Rijk | Animalia (Dieren) |
| Stam | Arthropoda (Geleedpotigen) |
| Klasse | Insecta (Insecten) |
| Orde | Odonata (Libellen) |
| Familie | Platycnemididae (Breedscheenjuffers) |
| Geslacht | Platycnemis (Breedscheenjuffers) |
| Synoniemen | Breedscheenjuffer |
Kenmerken | |
| Lengte | 35-37 mm |
| Spanwijdte | 45 mm |
| Vliegperiode | Begin mei-eind september |
| Grootte larve | 18-24 mm |
Voortplanting | |
| Aantal eitjes | Tijdens haar leven 300-500 |
| Grootte eitjes | 1 mm lang |
| Ontwikkeling eitjes | Enkele weken |
| Ontwikkeling larven | Enkele maanden tot 2 jaar |
| Vervellingen larven | 10-12 vervellingen |
| Uitsluipen | Mei-juni |
Voorkomen in Nederland | |
| Status | Oorspronkelijk |
| Zeldzaamheid | Algemeen in Oost-Nederland. |
| Bescherming | Wet natuurbescherming |
 Verspreidingskaart blauwe breedscheenjuffer | |
Verspreiding | |
| Nederland | Algemeen in Oost-Nederland. |
| Europa | Groot deel van Europa |
| Wereld | Oostelijk tot in Siberië, niet in Afrika |
| Biotoopvoorkeur | Langzaam stromende, zuurstofrijke beken, sloten en kanalen |
Ontdek meer van Fauna & Flora
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
