• Gevlekte duinorchis
  • Gevlekte duinorchis
  • Gevlekte duinorchis
  • Gevlekte duinorchis
  • Gevlekte duinorchis
  • Gevlekte duinorchis
  • Gevlekte duinorchis
  • Gevlekte duinorchis

Beschrijving van de gevlekte duinorchis

De gevlekte duinorchis is een zeer zeldzame soort. Het is een lage plant met een hoogte van 10-30 cm en een rijkbloemige, kegel- tot knotsvormige bloeiwijze. De plant is in combinatie met de kenmerken vooral ook te herkennen aan de standplaats, namelijk natte vochtige duinvalleien op de Waddeneilanden Vlieland en Terschelling. 

De taxa die er het meest op lijken zijn de andere ondersoorten van de gevlekte orchis (Dactylorhiza maculata). De nominaatvorm, gevlekte orchis (Dactylorhiza maculata var. maculata), is een plant die hoger wordt (10-50 cm) met een langgerektere bloeiwijze, meestal kleinere bloemen en meer uiteenstaande bladeren.

De gevlekte duinorchis bloeit van mei tot begin juli.

Stengels

De bloemstengel is stevig en draagt ​​een kegelvormige tot knotsvormige bloeiwijze met 5 tot 20 bloemen.

Bladeren

De lichtgroene bladeren zijn onderaan het breedst. Deze hebben donkere vlekken die nooit ringvormig zijn. De onderste bladeren zijn eirond en langwerpig. Ze staan dicht opeen en buigen vaak weer naar de grond toe.

Bloemen

De bloemen zijn relatief fors en gegroepeerd in een rijke, kegel- of knotsvormige bloeiwijze. Ze hebben een roze kleur met een dicht streperig patroon. De lip van de bloem heeft drie lobben met een donkerpaars honingmerk.

De bloemen zijn tweeslachtig en hebben dus mannelijke en vrouwelijke geslachtsorganen.

Vruchten

De vrucht is een doosvrucht met eenzaadlobbig zaad (kiemend met één kiemblaadje).

Weetjes

  • Orchideeën zijn afhankelijk van een symbiose met schimmels voor de voeding. Deze schimmel leeft in de wortels van de orchidee en voorziet deze van water en mineralen. In ruil hiervoor krijgt de schimmel suikers van de orchidee.
  • De gevlekte duinorchis is een belangrijke indicator voor de kwaliteit van het duinmilieu.

Ecologie

Bodem

Deze orchis houdt van natte, vochtige duinvalleien met kalkrijke grond en een zonnige tot halfschaduwrijke standplaats. De plant groeit in open plekken in de duinen waar grondwater aan de oppervlakte komt.

Groeiplaats

De gevlekte duinorchis is te vinden in vochtige duinvalleien in Schotland en in het Nederlandse Waddengebied, voornamelijk op Terschelling en Vlieland. Buiten het Waddengebied is een melding van de gevlekte duinorchis in Nederland onwaarschijnlijk.

Bedreiging

De grootste bedreiging voor de soort is verdroging van leefgebied. Daarnaast speelt verstoring door recreatie een rol.

Etymologie

Dactylorhiza is afgeleid van het Oudgriekse dactylus wat teen of vinger betekent en rhiza wat wortel betekent. Dit slaat op de vingervormige wortelknollen. Maculata betekent gevlekt en Podesta is voet, mogelijk een verwijzing naar de grootte van de plant.

Bronnen

Dactylorhiza maculata var. podesta

Taxonomie

RijkPlanten (Plantae)
StamVaatplanten (Tracheophyta)
KlasseZaadplanten (Spermatofyta)
OrdeAsparagales
FamilieOrchideeënfamilie (Orchidaceae)
GeslachtHandekenskruid (Dactylorhiza)

Herkenning

Hoogte10-30 cm
BloemkleurRoze
Type vruchtDoosvrucht
Kleur vruchtOnopvallend
GeslachtsverdelingTweeslachtig

Voorkomen in Nederland

StatusRode Lijst: Kwetsbaar
Trend sinds 1950
ZeldzaamheidZeer zeldzame soort
IndigeniteitOorspronkelijk inheems

Verspreiding

NederlandNatte vochtige duinvalleien op Terschelling en Vlieland
WereldSchotland en Nederland
Gevlekte duinorchis
FLORON Verspreidingsatlas Vaatplanten

Ecologie

Biotoopvoorkeur Natte, vochtige duinvalleien met kalkrijke grond en zonnige tot halfschaduwrijke standplaatsen
LevensduurOverblijvend
LevensvormGeofyt
BloeitijdMei tot begin juli

Ontdek meer van Fauna & Flora

Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.

Scroll naar boven